_dunno_'s review against another edition
Dragă Marina Stepnova,
Despre ”Femeile lui Lazăr” știam deja de mulți ani, făcuse un pic de vîlvă în colțul meu de internet (cîtă vîlvă poate face o carte, mă rog) și am avut cu ea sentimentul ăla pe care îl ai uneori cu anumite cărți, că o să îmi placă, încă dinainte de a o fi citit. Dar, tot cum se întîmplă uneori cînd știi sigur că o să îți placă o carte, nu știam cît de mult o să îmi placă romanul tău, dragă Marina, cît de confortabil urma să fie să mă scufund în scrisul și poveștile tale pentru cîteva zile.
Și nu intenționat am pus scrisul înaintea poveștilor, pentru că scrisul, stilul, felul în care frazele curg și se leagă (felicită-ți și traducătoarea Antoaneta Olteanu cu ocazia asta) mi-au plăcut aproape mai mult decît poveștile în sine. Umor discret, dar fabulos, amestecat cu cinism și doar un strop de sentimentalism, peste care se presară din plin realism sovietic, sună aproape ca una dintre rețetele Elenei Molohoveț din ”Dar pentru tinerele gospodine”, din care citește și gătește cu sîrg și patimă balerina Lidocika.
Ce fascinează la poveștile din jurul lui Lazăr Lindt (acest fir roșu al romanului, geniu al științei sovietice, evreu care se dezice de neamul lui și care nesocotește orice formă de autoritate) e în primul rînd amploarea lor. Istoria romanului se întinde pe parcursul a aproape 100 de ani și mi-a plăcut enorm, dragă Marina, cum ai ales să spui de fapt povestea unei țări (ce țară, un întreg imperiu, de fapt!) reducînd-o la viețile cîtorva femei: Marusia, Galina, Lidocika. Prin ele trăiește cititorul nu doar istoria complicată a Rusiei, ci și micile drame individuale: război, foame, comunism înfloritor, regimul crîncen din faimoasa școală de balet sovietică, dar și parvenitismul sau îmbogățirea post-comunistă.
Minunată scriitura ta, sper să ne mai întîlnim.
L.
P.S.1 Da, ca aproape toată lumea, nu m-am dat nici eu în vînt după final, bine că farmecul cărții stă în altceva, nu în detalii din astea.
P.S. 2 Oare de ce nu le-o fi plăcut cartea unora care-au citit-o în engleză? N-or fi rezonat cu spațiul sovietic? Cum sună dulcele ”cincinal” în engleză? Pariez că nu la fel de bine.
Despre ”Femeile lui Lazăr” știam deja de mulți ani, făcuse un pic de vîlvă în colțul meu de internet (cîtă vîlvă poate face o carte, mă rog) și am avut cu ea sentimentul ăla pe care îl ai uneori cu anumite cărți, că o să îmi placă, încă dinainte de a o fi citit. Dar, tot cum se întîmplă uneori cînd știi sigur că o să îți placă o carte, nu știam cît de mult o să îmi placă romanul tău, dragă Marina, cît de confortabil urma să fie să mă scufund în scrisul și poveștile tale pentru cîteva zile.
Și nu intenționat am pus scrisul înaintea poveștilor, pentru că scrisul, stilul, felul în care frazele curg și se leagă (felicită-ți și traducătoarea Antoaneta Olteanu cu ocazia asta) mi-au plăcut aproape mai mult decît poveștile în sine. Umor discret, dar fabulos, amestecat cu cinism și doar un strop de sentimentalism, peste care se presară din plin realism sovietic, sună aproape ca una dintre rețetele Elenei Molohoveț din ”Dar pentru tinerele gospodine”, din care citește și gătește cu sîrg și patimă balerina Lidocika.
Ce fascinează la poveștile din jurul lui Lazăr Lindt (acest fir roșu al romanului, geniu al științei sovietice, evreu care se dezice de neamul lui și care nesocotește orice formă de autoritate) e în primul rînd amploarea lor. Istoria romanului se întinde pe parcursul a aproape 100 de ani și mi-a plăcut enorm, dragă Marina, cum ai ales să spui de fapt povestea unei țări (ce țară, un întreg imperiu, de fapt!) reducînd-o la viețile cîtorva femei: Marusia, Galina, Lidocika. Prin ele trăiește cititorul nu doar istoria complicată a Rusiei, ci și micile drame individuale: război, foame, comunism înfloritor, regimul crîncen din faimoasa școală de balet sovietică, dar și parvenitismul sau îmbogățirea post-comunistă.
Minunată scriitura ta, sper să ne mai întîlnim.
L.
P.S.1 Da, ca aproape toată lumea, nu m-am dat nici eu în vînt după final, bine că farmecul cărții stă în altceva, nu în detalii din astea.
P.S. 2 Oare de ce nu le-o fi plăcut cartea unora care-au citit-o în engleză? N-or fi rezonat cu spațiul sovietic? Cum sună dulcele ”cincinal” în engleză? Pariez că nu la fel de bine.
bettyvd's review against another edition
3.0
Ik had tijd nodig om te wennen aan zoveel woorden! Mooie, poëtische taal. Zoek niet naar uitgewerkte psychologische tekeningen. Wel in het aanbod: een schets van Rusland doorheen de twintigste eeuw:
"De Tsarevs hadden hun leven lang in de Sovjetoverheid geloofd. Niet in de echte, natuurlijk, maar in de ideale, uit de boeken, de rechtvaardige Sovjetmacht, die na eerst alle vermogens te hebben weggesluisd idealiter iedereen naar zijn arbeid moest terugbetalen. ... Voor de bestaande, alledaagse, daadwerkelijke Sovjetoverheid hadden ze minachting, zoals je een stevig drinkende en zich jong voordoende moeder veracht, iemand die onmogelijk is, beklagenswaardig, maar toch je eigen vlees en bloed...."
"De Tsarevs hadden hun leven lang in de Sovjetoverheid geloofd. Niet in de echte, natuurlijk, maar in de ideale, uit de boeken, de rechtvaardige Sovjetmacht, die na eerst alle vermogens te hebben weggesluisd idealiter iedereen naar zijn arbeid moest terugbetalen. ... Voor de bestaande, alledaagse, daadwerkelijke Sovjetoverheid hadden ze minachting, zoals je een stevig drinkende en zich jong voordoende moeder veracht, iemand die onmogelijk is, beklagenswaardig, maar toch je eigen vlees en bloed...."
wendel's review against another edition
4.0
Great book with some compelling stories. Lots of love, but never with the right person. Lots of history, which sneaks up on you. And lots of hidden humor, interwoven through daily life.
renata_gajdos's review
emotional
hopeful
lighthearted
reflective
fast-paced
- Plot- or character-driven? Character
- Strong character development? Yes
- Loveable characters? It's complicated
- Diverse cast of characters? N/A
- Flaws of characters a main focus? Yes
5.0
sabinev's review against another edition
5.0
An epic story- painfully beautiful. My heart aches, how well written (translated) it is. The language is rich and juicy - and you feel yourself in every Lazarus' women.
patricijatilv's review against another edition
5.0
4.5/5
Nepatinka man reikalai, susiję su Sovietmečiu. Ne vien įsitikinimų ir moraline prasme, bet nei mane Grūto parkas žavi, nei noriu kokius filmus apie sovietmetį žiūrėti – mane purto ir gumulas gerkle kyla, šeimyniniai skauduliai širdį spaudžia ir skrandis persisuka. Bet įsitikinimus stumtelėjau į šoną vardan Lazario moterų ir nors skrandis persisuko ne kartą, o ir didžiąją laiko dalį Stepnova jį laikė suspaudusi geležiniame priespaudos kumštyje, neleisdama lengviau atsikvėpti, sprendimo nė akimirkai nepasigailėjau.
Pavadinimas sako, kad moterys Lazario, bet nereikėtų apsigauti. O galbūt tai – tik dar vienas sumanus autorės žaidimas žodžiais, kurių, tarsi minų, pridėliota kiekviename puslapyje, kiekviename skyriuje, kiekviename sakinyje? Reikia išlikti budriam – kad nepraleistum nei vienos literatūrinės dovanos, kurią autorė tiesa sulig kiekvienu puslapiu. Išlikti budriam ir veikėjų akivaizdoje, nes moterys nė akimirkai, nė sekundei niekada nebuvo Lazario, o tai ir yra didžiausias knygos žavesys. Susietos per kraują, politiką, pinigus, įtaką ar draugystę, jos nebent buvo šalia, buvo kartu, buvo aplink, bet niekada nebuvo jo, net laikais, kada būti vyro, šalies ar sistemos nuosavybe atrodė savaime suprantama. Ir moterys... Dieve švenčiausias, moterys čia įdomesnės už patį Lazarį, tą seną užknisantį krieną, tokios įvairialypės ir stiprios, visos savaip, bet visos galiausiai vis tiek vienodai – nes jei sugeba būti stiprios prieš jį, sugeba būti stipriomis prieš bet ką. Nes Lazaris yra ir sistema, ir baimė, ir priespauda, ir siaubas. Sakyti, kad visas tas moteris formuoja vyrai aplink jas, būtų įžeidimas, nes tai jos formuoja, diktuoja ir diriguoja, net jei pačios to nesupranta. O Marina Stepnova, tarsi sumani lėlininkė, tampo už virvelių savo kūrinius meistriškai. Tiesa, kartais truputį pasikartojančiai, truputį ištęstai, tačiau paveikiai. Ne užliūliuodama literatūrinio talento bangomis, o skaitytoją užliedama visu jų cunamiu, tik spėk laikytis. Nes čia knygos knygoje, pasakojimai pasakojime, tiek gyvenimų, perpintų ir supintų, kad tik spėk įkvėpti ir vėl tave tempia gilyn.
Stepnova rodo sovietmetį iš trijų pusių: tų, kurie į viską žiūri blaiviai, kurie žiūri tiriančiai ir kurie užsimerkia. Todėl, kad jau matė pakankamai, o ne todėl, kad kažko nepastebi – nei pro veikėjų, nei pro autorės akį neprasprūsta jokia detalė ir nei ant baleto scenos, nei prabangiame bute, sovietmetis nespindi jokiu patrauklumu ar malonia nostalgija. Net kvepiantis importiniu parfumu, net su šilkiniais apatiniais ir nejaučiant bado, jis čia kvėpuoja į kaklą KGB kapų dvoku, persmelktu degtine, cigaretėmis, baime, skausmu, paslaptimis ir teroru. Ir belieka gailėtis, kad viso to negali patirti originalo kalba, bet su užduotimi vertėjas S.Parulskis susitvarko meistriškai, įgarsindamas autorę taip, kaip ji nusipelnė. Ir nors tai knyga, kurią veikiau nešiojies kaip akmenį po kaklu, kaip geležinius gniaužtus aplink skrandį, kaip surūdijusį vinį širdyje, bet Lazario moterys neabejotinai vertos visų pagyrų, prie kurių negaliu neprisijungti.
Nepatinka man reikalai, susiję su Sovietmečiu. Ne vien įsitikinimų ir moraline prasme, bet nei mane Grūto parkas žavi, nei noriu kokius filmus apie sovietmetį žiūrėti – mane purto ir gumulas gerkle kyla, šeimyniniai skauduliai širdį spaudžia ir skrandis persisuka. Bet įsitikinimus stumtelėjau į šoną vardan Lazario moterų ir nors skrandis persisuko ne kartą, o ir didžiąją laiko dalį Stepnova jį laikė suspaudusi geležiniame priespaudos kumštyje, neleisdama lengviau atsikvėpti, sprendimo nė akimirkai nepasigailėjau.
Pavadinimas sako, kad moterys Lazario, bet nereikėtų apsigauti. O galbūt tai – tik dar vienas sumanus autorės žaidimas žodžiais, kurių, tarsi minų, pridėliota kiekviename puslapyje, kiekviename skyriuje, kiekviename sakinyje? Reikia išlikti budriam – kad nepraleistum nei vienos literatūrinės dovanos, kurią autorė tiesa sulig kiekvienu puslapiu. Išlikti budriam ir veikėjų akivaizdoje, nes moterys nė akimirkai, nė sekundei niekada nebuvo Lazario, o tai ir yra didžiausias knygos žavesys. Susietos per kraują, politiką, pinigus, įtaką ar draugystę, jos nebent buvo šalia, buvo kartu, buvo aplink, bet niekada nebuvo jo, net laikais, kada būti vyro, šalies ar sistemos nuosavybe atrodė savaime suprantama. Ir moterys... Dieve švenčiausias, moterys čia įdomesnės už patį Lazarį, tą seną užknisantį krieną, tokios įvairialypės ir stiprios, visos savaip, bet visos galiausiai vis tiek vienodai – nes jei sugeba būti stiprios prieš jį, sugeba būti stipriomis prieš bet ką. Nes Lazaris yra ir sistema, ir baimė, ir priespauda, ir siaubas. Sakyti, kad visas tas moteris formuoja vyrai aplink jas, būtų įžeidimas, nes tai jos formuoja, diktuoja ir diriguoja, net jei pačios to nesupranta. O Marina Stepnova, tarsi sumani lėlininkė, tampo už virvelių savo kūrinius meistriškai. Tiesa, kartais truputį pasikartojančiai, truputį ištęstai, tačiau paveikiai. Ne užliūliuodama literatūrinio talento bangomis, o skaitytoją užliedama visu jų cunamiu, tik spėk laikytis. Nes čia knygos knygoje, pasakojimai pasakojime, tiek gyvenimų, perpintų ir supintų, kad tik spėk įkvėpti ir vėl tave tempia gilyn.
Stepnova rodo sovietmetį iš trijų pusių: tų, kurie į viską žiūri blaiviai, kurie žiūri tiriančiai ir kurie užsimerkia. Todėl, kad jau matė pakankamai, o ne todėl, kad kažko nepastebi – nei pro veikėjų, nei pro autorės akį neprasprūsta jokia detalė ir nei ant baleto scenos, nei prabangiame bute, sovietmetis nespindi jokiu patrauklumu ar malonia nostalgija. Net kvepiantis importiniu parfumu, net su šilkiniais apatiniais ir nejaučiant bado, jis čia kvėpuoja į kaklą KGB kapų dvoku, persmelktu degtine, cigaretėmis, baime, skausmu, paslaptimis ir teroru. Ir belieka gailėtis, kad viso to negali patirti originalo kalba, bet su užduotimi vertėjas S.Parulskis susitvarko meistriškai, įgarsindamas autorę taip, kaip ji nusipelnė. Ir nors tai knyga, kurią veikiau nešiojies kaip akmenį po kaklu, kaip geležinius gniaužtus aplink skrandį, kaip surūdijusį vinį širdyje, bet Lazario moterys neabejotinai vertos visų pagyrų, prie kurių negaliu neprisijungti.
lawralthelibrarian's review
challenging
reflective
relaxing
slow-paced
- Plot- or character-driven? Character
- Strong character development? It's complicated
- Loveable characters? It's complicated
- Diverse cast of characters? No
- Flaws of characters a main focus? Yes
4.75
lva's review against another edition
5.0
Grāmatas pirmo daļu, atklāti sakot, lasīju ar nelielu piespiešanos, jo pastāvīgi mudžinājos teikumu mežģīnēs un atsaucēs uz krievu kultūru, bet tālāk, tiklīdz "kadrā ienāca" Anna, teksts aizritinājās kā labi satīts dzijas kamoliņš. Kad Annai pievienojās arī Maļa, es vairs nespēju apstāties un ēdu tekstu lielām karotēm kā debesmannu.
Plašāk par grāmatu blogā:
https://lalksne.blogspot.com/2018/09/marina-stepnova-bezdievju-iela.html
Plašāk par grāmatu blogā:
https://lalksne.blogspot.com/2018/09/marina-stepnova-bezdievju-iela.html
More...