Scan barcode
A review by stef369
Nooit meer slapen by Willem Frederik Hermans
4.0
Hét grote meesterwerk van Willem Frederik Hermans, een auteur die ik nog helemaal moet ontdekken. Het relaas van de jonge student geologie, Alfred Issendorf, die in het wilde noorden van Noorwegen - daar waar de zon nooit ondergaat - onderzoek wil gaan verrichten om de hypothese van zijn promotor te staven. De tocht van Alfred begint in gezelschap van andere "collega's", maar uiteindelijk blijft hij helemaal alleen over. Van onderzoek is niets gebeurd. De trektocht was een andere zoektocht geworden: een zoeken naar zichzelf bijvoorbeeld. In hoofdstuk zeven vertelt Hermans iets dat relevant is voor deze roman. Hij heeft het daar over drie belangrijke stadia in de geschiedenis van de mens. Tijdens het eerste stadium kent de mens zijn eigen spiegelbeeld niet: hij stelde zich nog geen vragen over een "zelf". Tijdens het tweede stadium is de mens narcistisch geworden: "voor het eerst ziet "ik" zich "zelf". Psychologie was nog niet nodig, want de mens was voor zichzelf wat hij was, namelijk zijn spiegelbeeld. Het derde stadium begint met de uitvinding van de fotografie: een camera kan niet meer liegen... Het twijfelen aan zichzelf ontstaat en laait op tot radeloosheid: de psychologie komt tot bloei.
De tocht van Alfred gaat door deze drie stadia. Hij begint in het derde stadium en eindigt in het eerste stadium: volledig alleen met zichzelf. Hermans gebruikt in zijn roman een massa symboliek. Staat de tocht van Alfred niet voor het leven zelf? Het zoeken naar zichzelf, naar de "waarheid". Het kompas: geeft richting aan - raakt kwijt onderweg... De vele spiegels.... een ravijn net voor hij zijn metgezel Arne verliest...
Het grote thema van de roman is ook de inspanning die het hoofdpersonage doet om te voltooien wat zijn vroeg overleden vader niet heeft kunnen voltooien... Zijn we daar allemaal niet ten prooi aan? "Nooit meer slapen" voor dat dit voltooid is, of "Nooit meer slapen" zoals dood zijn...
Veel vragen over godsdienst en de zin van het leven zijn hier aan de orde. Deze dialogen zijn boeiend om te lezen en geven de filosofische ondertoon aan deze roman. Tot slot schrijft Hermans zeer ironisch over het academisch reilen en zeilen (zie "Onder Professoren!"). De moeder van Alfred die romans recenseert die ze zelf niet gelezen heeft, een professor die zijn aversie tegenover een collega uitspeelt op zijn student...
Deze roman is terecht een groot meesterwerk.
De tocht van Alfred gaat door deze drie stadia. Hij begint in het derde stadium en eindigt in het eerste stadium: volledig alleen met zichzelf. Hermans gebruikt in zijn roman een massa symboliek. Staat de tocht van Alfred niet voor het leven zelf? Het zoeken naar zichzelf, naar de "waarheid". Het kompas: geeft richting aan - raakt kwijt onderweg... De vele spiegels.... een ravijn net voor hij zijn metgezel Arne verliest...
Het grote thema van de roman is ook de inspanning die het hoofdpersonage doet om te voltooien wat zijn vroeg overleden vader niet heeft kunnen voltooien... Zijn we daar allemaal niet ten prooi aan? "Nooit meer slapen" voor dat dit voltooid is, of "Nooit meer slapen" zoals dood zijn...
Veel vragen over godsdienst en de zin van het leven zijn hier aan de orde. Deze dialogen zijn boeiend om te lezen en geven de filosofische ondertoon aan deze roman. Tot slot schrijft Hermans zeer ironisch over het academisch reilen en zeilen (zie "Onder Professoren!"). De moeder van Alfred die romans recenseert die ze zelf niet gelezen heeft, een professor die zijn aversie tegenover een collega uitspeelt op zijn student...
Deze roman is terecht een groot meesterwerk.