A review by houyhnhnm64
Een Idea verschijnt by Haruki Murakami

4.0

Ik heb genoten van De moord op Commendatore, een idea verschijnt. Bij Murakami is het alsof je in bad stapt dat precies de juiste temperatuur heeft, zonder weerstand geeft je lichaam zich over aan de weldaad van het water. Voor je het weet, drijf je mee op de stroom van het verhaal, waarin vanaf de eerste bladzijde al spanning wordt opgebouwd door onverwachte gebeurtenissen.

Want bij Murakami gaat niet alleen over de ‘gewone’ realiteit. Niet alles hoeft letterlijk te ‘kunnen’ in Murakami’s wereld. In een recent interview in De Volkskrant zegt Murakami: 'Als je het vanuit een bepaalde hoek bekijkt, ziet ons dagelijks leven er misschien gewoontjes, vervelend en uiterst continu uit. Maar vanuit een andere hoek bekeken zit het vol met verbazende tegenstrijdigheden, breuken en irrationaliteit. En geregeld worden we 's nachts overrompeld door onbegrijpelijke dromen. In ons binnenste borrelen onophoudelijk dingen op die onmeetbaar zijn met bestaande maatstaven, die we niet kunnen opscheppen met bestaande koppen of kommen.’

En ook uit dit interview: ‘Om me heen kijkend krijg ik vaak het gevoel dat ik me in een wereld bevind waarin ik me eigenlijk niet hoor te bevinden. En het schrijven van fictie (verhalen) geeft me de indruk dat ik nog een ander leven leid, zoals het 'misschien had kunnen zijn.’ Voor mijn geestelijke gezondheid is dat wellicht een goede zaak. In de zin van zelfgenezing, of het rechtzetten van wat is kromgetrokken in mijn binnenste. Mogelijk is dat - het zichzelf via een verhaal in een leven met een heel andere context storten - een daad waartoe alleen romanschrijvers in staat zijn.’

Alleen romanschrijvers? Nou, als lezer kun je je ook via een verhaal in een leven met een heel andere context storten. En bij Murakami is die context een ongrijpbare mix van alledaagse beschrijvingen, geheimzinnige allusies en wonderbaarlijke verschijningen. Zoals de Commendatore in dit boek. Een figuur, nee: een Idea, die staat afgebeeld op een schilderij en die zomaar opduikt in het atelier van de hoofdpersoon.

Dit is deel I. Het eindigt met een passage uit een boek van Samuel Willenberg, de laatste overlevende van het concentratiekamp Treblinka. Want ergens heeft de moord op de Commendatore mogelijk iets te maken met een mislukte aanslag op een nazileider in Wenen in 1938. Bij Murakami kan het. Goed voor de geestelijke gezondheid!