A review by shirishmus
Commentaar by Marcelle Sauvageot
Precies wat de titel al zegt: Dit boek is een commentaar. Een commentaar aan een geliefde die zijn eerdere en zieke geliefde aan de kant zet voor een andere geliefde en dit per brief aan de zieke geliefde meedeelt en hoopt dat ze nog vrienden zullen blijven.
Commentaar is dan ook het commentaar van de zieke geliefde op de haar in de steek latende geliefde. Het is een uitvoerig commentaar hoewel eigenlijk kort, waarin ze sterk voor zichzelf en voor haar rol als vrouw in de relatie lijkt op te komen. Dit doet ze in brieven of een soort dagboekfragmenten die op brieven lijken, zonder ze echt te versturen. Haar woorden dringt het onrecht en tevens het recht naar boven, dat ze zichzelf wil, en mag, gunnen.
Ik las de woorden als zijnde een grote kracht voor iemand die verdriet heeft. Door te schrijven verdriet wegschrijven, je hoopt dat dat het is voor de gekwetste geliefde, en zo lijkt het ook te zijn. Toch voelt het ook ergens wat utopisch aan, dat dat echt helemaal werkt; en misschien maakt dat Commentaar ook wel nog menselijker, pijn is er geweest en een beetje zal wellicht nog langer blijven. De schrijfster stelt zich kwetsbaar en sterk op en houdt de eer aan zichzelf. En dat is te waarderen. Tegelijkertijd zegt een weggestopte stem in mij dat ook de kwetsende geliefde zo ook zijn menselijkheid heeft die hier wordt weggezet, niet alleen als zijn eigen stem, maar als de stem van de man. En ik denk dat dat eigenlijk heel belangrijk is, dat die hier naar achteren wordt geduwd, weg eigenlijk, om zo ruimte te geven aan rollen die hopelijk gelijkgetrokken kunnen worden, al dan niet nu, misschien ooit. En misschien is dat eigenlijk wel de grootste pijn die hier de aandracht krijgt - de ongelijkheid.
Soms misschien iets te bloemerig geschreven (al weet ik niet helemaal wat ik daarmee bedoel) voor mijn smaak, maar ook dat mag er zijn. Volgende fragment is er slechts een van velen waarop op welbespraakte doch harde toon een bijna voelbare (vriendelijke?) klap wordt uitgedeeld:
Commentaar is dan ook het commentaar van de zieke geliefde op de haar in de steek latende geliefde. Het is een uitvoerig commentaar hoewel eigenlijk kort, waarin ze sterk voor zichzelf en voor haar rol als vrouw in de relatie lijkt op te komen. Dit doet ze in brieven of een soort dagboekfragmenten die op brieven lijken, zonder ze echt te versturen. Haar woorden dringt het onrecht en tevens het recht naar boven, dat ze zichzelf wil, en mag, gunnen.
Ik las de woorden als zijnde een grote kracht voor iemand die verdriet heeft. Door te schrijven verdriet wegschrijven, je hoopt dat dat het is voor de gekwetste geliefde, en zo lijkt het ook te zijn. Toch voelt het ook ergens wat utopisch aan, dat dat echt helemaal werkt; en misschien maakt dat Commentaar ook wel nog menselijker, pijn is er geweest en een beetje zal wellicht nog langer blijven. De schrijfster stelt zich kwetsbaar en sterk op en houdt de eer aan zichzelf. En dat is te waarderen. Tegelijkertijd zegt een weggestopte stem in mij dat ook de kwetsende geliefde zo ook zijn menselijkheid heeft die hier wordt weggezet, niet alleen als zijn eigen stem, maar als de stem van de man. En ik denk dat dat eigenlijk heel belangrijk is, dat die hier naar achteren wordt geduwd, weg eigenlijk, om zo ruimte te geven aan rollen die hopelijk gelijkgetrokken kunnen worden, al dan niet nu, misschien ooit. En misschien is dat eigenlijk wel de grootste pijn die hier de aandracht krijgt - de ongelijkheid.
Soms misschien iets te bloemerig geschreven (al weet ik niet helemaal wat ik daarmee bedoel) voor mijn smaak, maar ook dat mag er zijn. Volgende fragment is er slechts een van velen waarop op welbespraakte doch harde toon een bijna voelbare (vriendelijke?) klap wordt uitgedeeld:
Als u zin hebt om een hele dag kringetjes in het water te spugen, zal de vrouw die van u houdt een hele dag zwijgend blijven toekijken hoe u kringetjes in het water maakt: ze zal gelukkig zijn omdat u plezier hebt in wat u doet. En als u elke dag zin hebt om kringetjes in het water te maken, zal die vrouw elke dag naar u blijven kijken. U voegde eraan toe dat ik dat niet zou kunnen. Dat moet ik inderdaad toegeven. Ik zou eerst proberen te slapen of zelf iets te doen; en als dat niet ging, zou ik niet kunnen nalaten te zeggen dat u stom was en dat u me beter kon zoenen. Daarna zou ik naast u gaan staan en zelf ook kringetjes in het water gaan maken, om te doen wat u deed, en ik zou het spelletje van de grootste of de kleinste kringetjes bedenken. Zeg eens eerlijk, had u naast mij kunnen staan toekijken hoe ik kringetjes in het water maakte? p.32